Όταν ασκούμε Αυτοάμυνα, Αντιδράμε ή Απαντάμε; Κατά πόσο είναι εφικτό το καθένα όταν υπάρχει φόβος; Είναι εφαρμόσιμα; Πολλά διδάσκονται, αλλά τί πραγματικά γίνεται όταν μας πιάνει ο πανικός;
Αν βρεθείτε σε μια κατάσταση που απαιτεί την άμεση δράση σας, θα ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΤΕ ή θα ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ;
Τώρα, πιθανότατα να αναρωτιέστε:
«Ποιά είναι η διαφορά;»
Μπορεί να νομίζετε ότι δεν υπάρχει διαφορά και οι όροι είναι ισάξιοι. Λοιπόν, επιτρέψτε μας πρώτα να επισημάνουμε ότι η αυτοάμυνα και ο χειρισμός της βίας είναι κατά κύριο λόγο μια ψυχική /ψυχολογική προσπάθεια και δευτερευόντως φυσική.
Έχοντας πει αυτό, δεν πρόκειται να ασχοληθούμε εδώ με τη σημασιολογία. Θα εξετάσουμε τους όρους «αντιδρώ» και «απαντώ» ορίζοντάς τους πρώτα εννοιολογικά και μετά θα περάσουμε στην εφαρμογή τους στην αυτοάμυνα.
Τόση η αντίδραση όσο και η απάντηση μπορούν να ασκηθούν σε υπερβολικό βαθμό. Πιθανότατα, όμως, είναι η έννοια της αντίδρασης που μας παραπέμπει σε κάτι που μπορεί να γίνει ιδιαιτέρως υπερβολικό.
Ο λόγος είναι απλός. Η απάντηση σχετίζεται συνήθως με το γεγονός (το θέμα, την ερώτηση) σε ένταση και σε διάρκεια. Όταν η απάντηση είναι έντονη σε σχέση με το αναφερόμενο γεγονός (ή με την απειλή), τότε ονομάζεται αντίδραση, με συχνά απρόβλεπτες συνέπειες.
Δεν πρέπει, φυσικά να ξεχνάμε, ότι σε αρκετές περιπτώσεις, η αντίδραση είναι το μόνο που θα μας σώσει.
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, μια αντίδραση ΔΕΝ είναι μια άστοχη πράξη. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για δράση σε ένα (συχνά λανθασμένα) αξιολογημένο ερέθισμα.
Σημαντικό είναι ότι επικρατεί η πεποίθηση ότι η αντίδραση «απλά συμβαίνει» χωρίς σκέψη. Όμως, το ακριβές αντίθετο είναι η αλήθεια.
Η Αντίδραση και η Απάντηση στην πράξη
Για παράδειγμα, είστε αλλεργικοί στις μέλισσες και σας τριγυρνά κάποιο έντομο που μοιάζει με μέλισσα. Το πιθανότερο είναι να αντιδράσετε τρέχοντας! Δεν θα περιμένετε να βεβαιωθείτε ότι πράγματι είναι μέλισσα. Θα τρέξετε ούτως ή άλλως, διότι η απειλή είναι μεγάλη.
Οι πράξεις σας υπαγορεύονται από αυτό που ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΕΣΤΕ, όχι από την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. Θα μπορούσε κανείς απλά να ΠΕΙ ότι σας τριγυρνά μια μέλισσα και θα είχατε την ίδια ακριβώς αντίδραση, είτε υπήρχε η μέλισσα είτε όχι. Θα ΑΝΤΙΔΡΟΥΣΑΤΕ σε λάθος ερέθισμα. Αλλά ποιος θα το ρισκάρει;
Η απάντηση, από την άλλη πλευρά, είναι ενέργεια διαφορετική. Αποτελεί το ΑΜΕΣΟ αποτέλεσμα ενός ερεθίσματος. Μπορεί να γίνει χωρίς σκέψη ή ως αποτέλεσμα εκπαίδευσης, αλλά είναι τυπικά «όσο χρειάζεται» για την επίτευξη του στόχου.
Ας δούμε το προηγούμενο παράδειγμα από μια ελαφρώς διαφορετική προοπτική.
Είστε, ιδιαίτερα αλλεργικοί στις τσιμπήματα μέλισσας, σας τριγυρνά ένα έντομο και γνέφετε λίγο το χέρι σας. Δεν αντιδράσατε πανικόβλητοι. Απαντήσατε όμως σε ένα ερέθισμα με την μικρότερη κίνηση για να είστε ασφαλείς. Απλή γρήγορη, αποφασιστική ενέργεια που βασίστηκε στο συγκεκριμένο ερέθισμα για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
Η εφαρμογή στην Αυτοάμυνα υπό συνθήκες
Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο θέλετε να προσεγγίσετε την αυτοάμυνα.
Αν βρεθείτε σε μια κατάσταση όπου πρέπει να χρησιμοποιήσετε τεχνικές αυτοάμυνας, είτε πρόκειται για τεχνικές εγρήγορσης /αποφυγής είτε για τεχνικές επιβίωσης /απόδρασης, θέλετε να μάθετε να απαντάτε (να ανταποκρίνεστε) στην κατάσταση και όχι να αντιδράτε.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να σκεφτείτε τί κάνετε ή τί μπορείτε να κάνετε για να παραμείνετε ασφαλείς. Αυτό που λέμε είναι ότι η απάντηση πρέπει να είναι γρήγορη και αποτελεσματική και να συσχετίζεται άμεσα με την κατάσταση.
Μια αντίδραση είναι συχνά γρήγορη και ενδέχεται να γίνεται από ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΙΑ της κατάστασης. Ως εκ τούτου, μπορείτε να αντιδράσετε υπερβολικά. Αντιθέτως, οι απαντήσεις μπορούν να είναι ενστικτώδεις αλλά όχι βιαστικές ή μπορούν να είναι εκπαιδευμένες ενέργειες που αφορούν σε συγκεκριμένα σενάρια.
Οι αντιδράσεις είναι μια σειρά πράξεων που αναπτύσσονται σε μια κατάσταση, συχνά ανεπιθύμητα. Υπάρχει κατάλληλη αντίδραση; Σίγουρα! Υπάρχει απάντηση που είναι ακατάλληλη; Βεβαίως!
Αλλά, στον αβέβαιο κόσμο της αυτοάμυνας, πρέπει να λάβουμε τα μέτρα μας έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι προς όφελός μας. Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να γίνει αυτό είναι να μάθουμε πώς να απαντούμε (να ανταποκρινόμαστε) σε μια κατάσταση και να μην αντιδρούμε υπερβολικά. Κρατήστε αυτό κατά νου όταν σκέφτεστε το σχέδιο δράσης σας.